POZORNOŚĆ UMOWY O PRACĘ A ZASIŁEK CHOROBOWY Z ZUS

Zdarzają się sytuację, w których Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia wypłaty zasiłku chorobowego wskazując na pozorność umowy o pracę.

A jakie jest stanowisko sądów?

Otóż, zawsze powtarzam swoim Klientom, że warto w takich sytuacjach walczyć i odwołać się od decyzji organu.

Sąd Okręgowy w Sieradzu, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z 22.9.2021 r. Orzekł na korzyść skarżącej, prezentując stanowisko zgodnie z którym, w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy za wynagrodzeniem, to sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. choroby, ciąży), nie daje podstawy do uznania, że umowa była pozorna i miała na celu obejście prawa.

Sąd orzekł, że mając na względzie utrwalony w judykaturze pogląd, zgodnie z którym o tym, czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje:

• samo formalne zawarcie umowy o pracę,
• wypłata wynagrodzenia,
• przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki,
• wystawienie świadectwa pracy,

ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 KP (wyrok SN z 24.2.2010 r. II UK 204/09, Legalis).

SO w Sieradzu uznał, że w niniejszej sprawie doszło do nawiązania stosunku pracy, zawarta umowa nie nosiła cech pozorność. Umowa o pracę jest bowiem zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy (wyrok SN z 21.5.2010 r., I UK 43/10, Legalis).

W uzasadnieniu Sąd wskazał, iż o czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro zatem z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane jako obejście prawa.

Uwzględniając poglądy SN należy w ocenie SO w Sieradzu uznać, że w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. choroby, ciąży), nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa.