SĄDOWY PODZIAŁ MAJĄTKU PO ROZWODZIE – JAK SIĘ DO NIEGO PRZYGOTOWAĆ?
Doskonale wiemy, jak trudne dla naszych Klientów są sprawy rozwodowe. Już samo podjęcie decyzji o rozwodzie, czy otrzymanie już pozwu rodzi wiele pytań. Co z dziećmi, co z majątkiem jaki posiadają małżonkowie, co dalej? Dziś postaram się Państwu nakreślić temat związany z sądowym podziałem majątku po rozwodzie. W tym artykule podpowiem Państwu, w jaki sposób się do niego przygotować i z jakimi kosztami musimy się liczyć.
Ustrój wspólności majątkowej – czym jest i kiedy powstaje?
Aby zacząć ten temat należy wyjaśnić, że co do zasady w małżeństwie występuje ustawowa wspólność majątkowa. Powstaje ona z mocy prawa, chyba że małżonkowie podejmą decyzję o podpisaniu małżeńskiej umowy majątkowej, którą wyłączą taką wspólność.
Majątek wspólny i osobisty każdego z małżonków.
Zakładając jednak, że w małżeństwie panuje ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej, należy wyjść od wyjaśnienia, czym ta wspólność jest.
W ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej wskazać należy 3 masy majątkowe:
- majątek wspólny
- majątek osobiste każdego małżonków.
Majątek wspólny obejmuje przedmioty nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej przez obojga małżonków lub przez jednego z nich. W art. 31 § 2 kro ustawodawca wymienił przykładowe składniki majątku wspólnego, zaliczając do nich odpowiednio:
- pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w 40a ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.).
Do majątku osobistego należą:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Na co zwrócić uwagę przygotowując się do podziału majątku.
A zatem jak przygotować się do sprawy o podział majątku i co należy wziąć pod uwagę.
W pierwszej kolejności należy ustalić co wchodzi w skład majątku wspólnego, więc co zostało zakupione po zawarciu związku małżeńskiego, z jakich środków i do jakiego majątku (wspólnego czy osobistego). Następnie należy ustalić wartość tego majątku jako całości oraz wartość składników majątku. Można tu posiłkować się prywatną opinią biegłego (która może być zakwestionowana przez jedną ze stron i wówczas sąd powoła biegłego sądowego) lub oszacować wartość na podstawie podobnych ofert sprzedaży. Należy jednak pamiętać, że w przypadku braku zgody byłych współmałżonków co do wartości majątku, sąd powoła biegłego, co będzie się wiązało z obowiązkiem ponoszenia dodatkowych kosztów w postępowaniu.
Kolejno należy zastanowić czy w konkretnej sprawie mamy do czynienia z wydatkami i nakładami na majątek wspólny przez któregoś z małżonków, lub z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego małżonka. W przypadku odpowiedzi twierdzącej, powinniśmy zebrać dowody wskazujące na poniesienie takich wydatków (ich wysokość, kiedy zostały poniesione, czy majątku osobistego na wspólny czy odwrotnie). Ma to bardzo istotne znaczenie, aby nie uchybić terminowi do zgłoszenia takiego roszczenia.
Musimy pamiętać, że w sprawie o podział majątku wspólnego, sąd nie dzieli długów. W dzisiejszych czasach sporna pozostaje kwestia kredytów hipotecznych obciążających wspólne nieruchomości, jednak tą kwestię pozostawię na osobny wpis.
W przypadku zebrania powyższych informacji, możemy przejść do pisania wniosku o podział majątku samodzielnie lub zwrócenia się o poprowadzenie takiego sprawy naszej kancelarii.
Opłaty w sprawie o podział majątku.
Gdy jesteśmy gotowi na założenie sprawy o podział majątku, musimy liczyć się z koniecznością poniesienia opłat.
Składając do sądu wniosek o podział majątku należy dołączyć do wniosku dowód uiszczenia opłaty sądowej od tego wniosku. Opłata ta wynosi 1000 zł, a w przypadku zgodnego wniosku o podział majątku – 300 zł. Za zgodny wniosek uznaje się taki, w którym strony osiągnęły porozumienie co do składu majątku, jego wartości oraz sposobu podziału.
Należy jednak liczyć się z tym, że koszty sądowe nie zamkną się wyłącznie w opłacie od wniosku. Jak wskazałam wyżej, musimy liczyć się z koniecznością powołania w sprawie o podział majątku biegłego, zwłaszcza w sytuacji, gdy w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość, co wygeneruje dodatkowe koszty.
W przypadku wątpliwości lub pytań zapraszamy do kontaktu.
Adwokat Małgorzata Pokrywka