ŚWIADCZENIE 500+ PO ROZWODZIE

Często spotykam się w swojej pracy z pytaniami, któremu z rodziców przysługuje prawo do świadczenia 500 plus po rozwodzie i jaki ma to wpływ na obowiązek alimentacyjny.

Warunki nabywania prawa do świadczenia

Warunki nabywania prawa do świadczenia wychowawczego oraz zasady przyznawania i wypłacania tego świadczenia regulują przepisy ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2016 r. poz. 195), zwana dalej „ustawą”.

Cel świadczenia 500+

Celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych (art. 4 ust. 1 ustawy).

Komu przysługuje świadczenie 500+

Przysługuje ono:

matce,
ojcu,
opiekunowi faktycznemu dziecka albo
opiekunowi prawnemu dziecka (ust. 2 ww. artykułu) do dnia ukończenia przez dziecko 18 roku życia (ust. 3 ww. artykułu)

Ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz jego wypłata następują odpowiednio na wniosek matki, ojca, opiekuna faktycznego dziecka albo opiekuna prawnego dziecka.

Mianowicie, ustawa nie precyzuje, jakie kryteria ma spełniać osoba składająca wniosek o świadczenie. Z ustawy wynika jedynie, że ma to być ojciec, matka, opiekun faktyczny albo opiekun prawny (art. 4 ust. 2).

Z treści art. 4 ust. 1 wynika z kolei, że celem ustawy, którym jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowaniem dziecka, w tym opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych, a zatem chodzi tu o osobę faktyczne sprawującą opiekę nad dzieckiem.

Przy rozstrzyganiu zbiegu uprawnień konieczne jest ustalenie, kto sprawuje opiekę nad dzieckiem, a nie komu powierzono opiekę nad dzieckiem.

Definicja rodziny w świetle ustawy o 500+

Zgodnie z art. 2 pkt 16 cyt. ustawy rodzina – oznacza to odpowiednio następujących członków rodziny: małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz zamieszkujące wspólnie z tymi osobami, pozostające na ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dzieci, które ukończyły 25. rok życia, legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2016 r. poz. 162); do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko; w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców rozwiedzionych lub żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, dziecko zalicza się jednocześnie do członków rodzin obydwojga rodziców.

Kto otrzymuje świadczenie przy zbiegu uprawnienia?

W przypadku zbiegu prawa o świadczenia wychowawczego, świadczenie to wypłaca się temu z rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, który faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Jeżeli opieka nad dzieckiem sprawowana jest równocześnie przez oboje rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, świadczenie wychowawcze wypłaca się temu, kto pierwszy złoży wniosek. W przypadku gdy po złożeniu wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego przez rodzica, opiekuna prawnego dziecka lub opiekuna faktycznego dziecka drugi rodzic, opiekun prawny dziecka lub opiekun faktyczny dziecka złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego w związku z opieką nad tym samym dzieckiem, organ właściwy ustala kto sprawuje opiekę i w tym celu może zwrócić się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w celu ustalenia osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem. Przepisy art. 15 ust. 2 i 3 stosuje się.

PRZYKŁAD:

W sytuacji, gdy np. W okresie wakacji letnich dziecko/dzieci przez cały jeden miesiąc przebywają o drugiego z rodziców które na co dzień nie sprawuje opieki nad dzieckiem, wówczas przysługuje mu prawo do świadczenia 500+ na ten konkretny miesiąc.
W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem będzie zawarcie w tym zakresie porozumienia pomiędzy rodzicami o przekazaniu środków za jeden miesiąc.

500 plus do podziału po rozwodzie?

Może dojść do sytuacji, w której świadczenie 500+ będzie podzielone pomiędzy rodziców. Z taką sytuację będziemy mieli miejsce wówczas, gdy Sąd w wyroku rozwodowym orzeknie o opiece naprzemiennej i faktycznie taka opieka naprzemienna będzie przez rodziców sprawowana.
Jednakże samo branie czynnego udziału w wychowaniu dzieci, jak np. spędzanie z dziećmi weekendów, wakacji, ferii, odbieranie i zawożenie na zajęcia nie jest wystarczającą podstawą do żądania połowy świadczenia.

500 plus po rozwodzie

Prawo dopuszcza możliwość podziału 500 plus w sytuacji rozwodu. W takiej sytuacji każdy z małżonków dostaje po 250 zł miesięcznie na dziecko. Warunkiem, aby tak się stało, jest faktyczne sprawowanie nad dzieckiem opieki naprzemiennej.

500+ a alimenty, czy świadczenie 500+ wpływa na wysokość obowiązku alimentacyjnego?

Alimenty mają na celu zaspokojenie uzasadnionych potrzeb dziecka. Jaki zatem wpływ ma świadczenie 500+ na wysokość alimentów. Spotykam się w swoje pracy z twierdzeniami obowiązanych do zapłaty alimentów, że drugi z rodziców otrzymuje świadczenie 500+ a zatem nie będę płacił/płaciła żadnych alimentów.
No i niestety tak nie jest.

Nowelizacja przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w którym wskazano, że przy ustalaniu wysokości alimentów nie bierze się pod uwagę: świadczeń z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, świadczenia i wydatków związanych z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, świadczeń rodzinnych – rozwiewa wszelkie wątpliwości.

W konsekwencji jednoznacznie należy stwierdzić, że świadczenie wychowawcze 500 + nie ma wpływu na wysokość zasądzanych przez sąd alimentów.

Jeśli niniejszy artykuł nie rozwiał Państwa wątpliwości lub zaistaniała konieczność odwołania się od decyzji w sprawie przyznania prawa do świadczenia lub odmowy, zapraszam do kontaktu z kancelarią. Nasi adwokaci gotowi są wesprzeć Państwa w przypadku problemów, czy to w formie porady prawnej, sporządzenia projektu pisma, czy reprezentacji w sprawie.